معرفی ماهی کوی
ماهی کوی : کوی یکی از زیباترین ماهیان آب شیرین است که نزد علاقمندان ایرانی به ندرت شناخته شده می باشد. امیدواریم با مقالات پیاپی نه تنها این ماهی را معرفی کنیم بلکه به یاری خدا بتوانیم مقدمات پرورش آن را در کشور عزیزمان که مهد و زیستگاه اولیه و تاریخی این ماهی نیز بوده است را فراهم سازیم. هدف این مقاله شناخت گونه کوی و محیط زیست جغرافیایی فعلی و اصلی آن است.
بدن کوی از ناحیه باله پشتی به سمت باله دمی شیب دارد. اگر این گودی و شیب به یک سوم اندازه ماهی یعنی از پوزه تا ابتدای دم برسد به منزله شکل مناسب بدن کوی است. سطح مقطع بدن آنها تقریباً دایره ای شکل است. شکل بدن آنها بیشتر بخاطر ثبات شنا در آب می باشد. در مقایسه با بدن ماهی تُنِ، دوکی شکل بودن بدن آن ها زیاد نیست و بیانگر این است که آن ها ماهی سرعتی نیستند. شکل و اندازه کوی ها نشان می دهد که به رودخانه هایی که دارای جریان سریع و شدید آب هستند تعلق ندارند بلکه متعلق به رودخانه های آرام، دریاچه ها و آبگیرهای آب شیرین می باشند همین امر سبب شده تا عقیده دانشمندان براین باشد که زیستگاه اولیه کوی در دریاچه های عمیق آسیای صغیر و به خصوص در دریاچه های ایران بوده است.
از آنجایی که کوی، ماهی سرعتی نیست، نیازی به اکسیژن زیاد جهت شنا در رودخانه هایی با جریان بالا ندارد و تنها در فصل تابستان با گرم شدن اب و نگهداری در برکه های مصنوعی کم عمق با کاهش اکسیژن مواجه خواهند شد. ماهی کوی از کف تغذیه می کند و زمانی می تواند بهتر ببیند که چشمش با کف برکه زاویه 45 درجه تشکیل دهد. همچنین آن ها دارای سبیل در اطراف دهان (زائده گوشتی) می باشند که این زوائد دارای سلول های حسی بوده و اندام های حسی ماهی می باشند. در ماهی کوی، دندانی در دهان مشاهده نمی شود ولی قسمت هایی از سطح داخل دهان که سفت می باشد، وظیفه خرد کردن غذا را به عهده دارندکه در ناحیه ورود به گلو قرار گرفته اند. غذای ماهی کوی، گیاه و یا حیوانات کوچکی می باشد که می تواند آن ها را بطور کامل بخورد. کوی نمی تواند پوست یک غورباغه را از اسکلت آن بکند ولی می تواند پوست یک تکه از لاشه طبخ شده را از آن جدا کند. بنابراین می توان نتیجه گرفت که آن ها صرفاً گوشتخوار نیستند.
رژیم غذایی کوی باید دارای مقادیری روغن گیاهی باشد که در حفره شکمی ماهی به چربی تبدیل می شود.
این نوع چربی سازی در ماهی نشانه آنست که ماهی خود را برای یک سفر طولانی و ذخیرۀ انرژی و یا گذراندن یک زمستان سرد آماده می کند. مثلاً در فصل زمستان ماهی کوی در زیر یخ ها باقی می ماند و از چربی انباشته شده در بدنش جهت ادامه زندگی در سرما استفاده می کند این چربی تا فصل بهار بطور کامل استفاده می شود، در نتیجه ماهی ها در بهار لاغرتر به نظر می رسند.
باله های پهلویی لبه های گرد دارند که به ماهی اجازه می دهد بخوبی به عقب شنا کنند. این امر سبب می شود که کوی ها رودخانه یا برکه را سانتی متر به سانتی متر بگردند و جلبک ها را مزه مزه کنند بطور کلی با توجه به شکل باله ها، بدن، اندازه بسیار بزرگ و طرز شنای خاص کوی ها متوجه می شویم که آنها به زیستگاه های پهناور نیاز دارند. همچنین شنای آن ها مشخص می کند که علاقمند به تجمع در یک بافت گروهی می باشند. برای همین قسمت های خیلی باریک برکه را برای شنا ترجیح نمی دهند زیرا امکان دور زدن دسته جمعی برای همه آن ها وجود ندارد. برای ایجاد شرایط لازم جهت تخم ریزی نیاز به 5 درجه کاهش درجه حرارت آب می باشد بطور خلاصه کوی با زندگی در آب های گل آلود و کم عمق که در زمستان بسیار سرد و در تابستان بسیار گرمند سازگاری دارد. لذا توصیه می شود که از ساخت برکه های مصنوعی مربع شکل و کوتاه بپرهیزید و آن ها را دراز و باریک و بطول حداقل سه متر بسازید (بهترین شکل ساخت برکه ای که کاملاً مشابه زیستگاه اولیه و اصلی کوی باشد آبگیری است بزرگ و دریاچه مانند و از آب شیرین با لبه هایی کم عمق که در بهار جویباری از آب ذوب شده از برف ها آن را تغذیه نماید).
